Αγαπημένη φιγούρα των παιδικών μας χρόνων (κυρίως από τις ασπρόμαυρες Ελληνικές ταινίες), ο “διευθυντής προσωπικού” με το αυστηρό power κοστούμι, το κοκάλινο γυαλί και το γλειμμένο μαλί, που μετεξελίχθηκε αργότερα σε “υπέυθυνο ανθρώπινου δυναμικού” ή “HR Manager”, άρρεν ή θήλυ, με πιό casual (αλλά power) ντύσιμο, έτοιμος να κρίνει, να ζυγίσει, να αξιολογήσει και να αποφασίσει το μέλλον σου, μελλοντικέ υπάλληλε, μέσω μιας διαδικασίας εξαντλητικών διερευνητικών ερωτήσεων που θα αποκαλύψουν και τις λεπτότερες πτυχές του γνωστικού σου αντικειμένου, της ψυχολογίας και της προσωπικότητάς σου...
Λογω της κρίσης, βέβαια, πολλές φορές το ρόλο αυτο καλείται να τον παίξει κάποιο άλλο διευθυντικό ή μη στέλεχος της επιχείρησης. Παλιός υπάλληλος, διοικητικό στέλεχος λογιστηρίου, διαφημιστής, project manager, η γραμματέας, ή ακόμα και το ίδιο το αφεντικό, με προδιαγεγραμμένες πιθανότητες επιτυχίας στο 0,001%. Ετσι λοιπον, ο ρόλος αυτός πλέον στον 21ο αιώνα μεταλάσσεται πολλές φορές από “HR Manager” σε “Ντουβαρυπαλληλαξιολογητή”.
Ο Ντουβαρυπαλληλαξιολογητής συνήθως δεν έχει καμία επαφή με το αντικείμενο για το οποίο καλείται να αξιολογήσει τον υποψήφιο υπάλληλο. Για την ακρίβεια, πολλές φορές δεν έχει επαφή ούτε με αντικείμενα που έχουν σχέση με το αντικείμενο. Ως εκ τούτου, βασίζεται σε κονσερβαρισμένες ερωτήσεις και τυποποιημένες μεθόδους αξιολόγησης, άχρωμες, άοσμες και άνευ ουσίας.
Ας δούμε λοιπόν μια τυπική διαδικασία συνέντευξης.
Ο Ντουβαρυπαλληλαξιολογητής θα ξεκινήσει ΠΑΝΤΑ τη συνέντευξη ζητώντας σας να καθίσετε και μετά, ενώ βρίσκεστε στην υπέρτατη κατάσταση αμηχανίας, θα κάνει οτι διαβάζει για περίπου ένα τέταρτο της ώρας το βιογραφικό σας σημείωμα. Αν είναι παραπάνω από μια σελίδα, τότε θα επιστρέψει στις προηγούμενες σελίδες 2-3 φορές για να δείξει ότι θέλει να ξαναδεί τα σημαντικά σημεία.Ενίοτε μπορεί να χρησιμοποιεί και το στυλό του ως δείκτη. Το πρόσωπό του θα έχει μια απαθή, αλλά βαθιά συγκεντρωμένη έκφραση. Τα γυαλιά πρεσβυωπίας, αν φοράει τέτοια, θα έχουν φτάσει τόσο χαμηλά που το μόνο πράγμα που θα τα κρατάει για να μην πέσουν στο πάτωμα θα είναι το κάτω χείλος του. Ενίοτε θα στρέφει, για μια στιγμή μόνο, το βλέμμα του πάνω σας, αρκετή για να σας κάνει να ιδρώσετε ελαφρώς.
ΜΗΝ ΨΑΡΩΝΕΤΕ. Δεν έχει καταλάβει ΜΙΑ από ο,τι γράφετε και αυτό θα αποδειχθεί από την ευφυέστατη ερώτηση που θα σας κάνει αμέσως μετά:
“Πείτε μου λίγα λόγια για εσάς”
Και, φυσικά, δεν πρόκειται να καταλάβει και πάλι τίποτα από ο,τι θα του πείτε. Απλά θα συνεχίσει να σας κοιτάει με το ίδιο απαθές και στερημένο οποιουδήποτε δείγματος ανθρώπινου συναισθήματος βλέμμα που (ο ίδιος νομίζει ότι) αναδεικνύει τα χρόνια της εμπειρίας που κουβαλάει στην πλάτη του. Οταν ολοκληρώσετε, θα ακολουθήσει η Τυπική Φράση που Σκοπό Έχει να Σας Ψαρώσει Ακόμα Περισσότερο:
“Μαλιστα...”
Και παύση. Μεγάλη παύση.
Για να νοιώσετε τον ιδρώτα να κατρακυλάει από το κούτελό σας στη μύτη σας.
Και μετά θα έρθει η δευτερη - και δυνατότερη - κατακεφαλιά:
“Πώς βλέπετε τον εαυτό σας σε 5 χρόνια από σήμερα;”
Αυτή είναι η κλασική ηλίθια ερώτηση που αποτελεί τυπικό μέρος της ιεροτελεστίας της συνέντευξης, και κάθε Ντουβαρυπαλληλαξιολογητής που σέβεται τον εαυτό του υποχρεούται να επαναλάβει με την κατάνυξη ορθόδοξου παπά που ψέλνει την ακολουθία της Αναστάσεως. Το αστείο είναι ότι κανείς δεν πρωτοτυπεί, έστω βρε παιδί μου να κάνει τα 5 χρόνια 6 ή 7. Λες και η 5ετία ορίζεται σε κάποιο εγχειρίδιο ότι αποτελεί ορόσημο για την εξέλιξή σου.
Το παρήγορο είναι οτι μπορείτε να διαλέξετε μια από τις εξίσου τυποποιημένες απαντήσεις (“με μεγαλύτερη εμπειρία και αυξημένη αποτελεσματικότητα”, “με τις προϋποθέσεις που θα μου επιτρέψουν να ανελιχθώ στην ιεραρχία και να επιτύχω μεγαλύτερους στόχους”, “με επίπεδο γνώσεων που θα επιτρέψει την αύξηση της προσφοράς μου στην εταιρία”) και να τελειώσετε με αυτό το θέατρο. Το χαμόγελο θα ζωγραφιστεί πλατύ στο πρόσωπο του “ανακριτή” σας και δεν θα διστάσει να κλείσει αυτό το κεφάλαιο και να προχωρήσει στην επόμενη βαρετή και τυποποιημένη ερώτηση.
Προσοχή: Απαντήσεις τύπου “και που θέλεις να ξέρω”, “άνεργος” ή “σε άλλη εταιρία” μάλλον δεν θα γίνουν αποδεκτές με ενθουσιασμό.
Προχωρώντας, αφού κοιτάξει για άλλο ένα τέταρτο το βιογραφικό σας χωρίς κανένα λόγο, θα επιλέξει μια τυχαία προηγούμενη θέση σας η οποία θα έχει κάποια γνωστή του λέξη:
“Βλέπω εδώ ότι εργαστήκατε στην ΔενΠληρώνουμεΥπερωρίες ΑΕ ως Software Architect, UI/UX expert, Database analyst, ASP.NET MVC coder, OLAP developer, ενώ αναφέρετε ότι γνωρίζετε ΚΑΙ OFFICE. Α, Office" (Βρήκε λέξη που γνωρίζει). "Πόση ακριβώς εμπειρία έχετε με το Powerpoint;”
Ενώ η επόμενη επιλογή του για ερώτηση θα είναι, φυσικά:
“Και γιατί αποχωρήσατε από την προηγούμενη εταιρία σας;”
(Με τόνο επικριτικό και αυστηρό ύφος)
Το ότι η προηγούμενη εταιρία σας μπορεί να μην υπάρχει πλέον ή το ότι μπορεί να είστε άνεργος εδώ και αρκετά μεγάλο χρονικό διαστημα, ή ακόμα και το ότι αυτή (θα θέλατε να) είναι η πρώτη σας δουλειά, δεν τον πτοεί καθόλου.
Εξάλλου, ποιός έχει χρόνο να διαβάζει ημερομηνίες;
Η βιογραφικά;
Η να ρωτάει ερωτήσεις ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΜΕ ΤΗ ΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ που είναι διαθέσιμη;
Και, αφού περάσουμε αυτές τις τυποποιημένες ερωτήσεις, έρχεται η ώρα να μπούμε στο ζουμί της υπόθεσης! Επιτέλους, σκέφτεστε, θα αρχίσει να με ρωτάει πράγματα που θα μου δώσουν την ευκαιρία να αποδείξω το εύρος των γνώσεών μου, την επαγγελματική μου εμπειρία, την προσαρμογή μου σε αλλαγές τεχνολογιών...
Αμ δε.
Ο Ντουβαρυπαλληλαξιολογητής αρέσκεται στο να κάνει ερωτήσεις γενικού περιεχομένου. Κάτι σαν ρεπορτάζ για περιοδικό ποικίλης ύλης. Ετσι, οι επόμενες ερωτήσεις θα κινούνται αναπόφευκτα στις εξής γραμμές:
“Ποιό είναι το μεγαλύτερό σας ελάττωμα;”
“Ποιό είναι το μεγαλύτερό σας προτέρημα;”
“Μπορείτε να πείτε οτι ανταποκρίνεστε καλά σε συνθήκες πίεσης;”
“Είστε φιλόδοξος;”
“Πώς βλέπετε τον εαυτό σας σε 5 χρόνια από σήμερα;” (θα έχει ξεχάσει οτι το είχε ξαναρωτήσει)
Σημειώστε τις τυποποιημένες απαντήσεις για να ξεφύγετε από την παγίδα: “Είμαι τελειομανής / Είμαι μεθοδικός / Ανταποκρίνομαι εξαιρετικά σε συνθήκες πίεσης / Όσο χρειάζεται για να επιτύχω καλύτερο αποτέλεσμα χωρίς να γίνομαι ανταγωνιστικός με τους συναδέλφους μου” και ξανααπαντήστε με ακρίβεια τελείας ό,τι είχατε απαντήσει την πρώτη φορά που σας ρώτησε την τελευταία ερώτηση. Μην χασμουρηθείτε.
Και, αφού τελειώσουν και αυτά τα τυπικά, έρχεται η κρίσιμη ερώτηση:
“Και ποιός θα ήταν ο ιδανικός μισθός για εσάς;”
Στην πραγματικότητα, ο Ντουβαρυπαλληλαξιολογητής δεν ενδιαφέρεται καθόλου μα καθολου να μάθει πόσα θα θέλατε να βγάζετε.Η ΕΡΩΤΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΠΑΓΙΔΑ. Αν απαντήσετε λιγότερα από το budget που του έχουν δόσει σαφείς οδηγίες να μην ξεπεράσει αλλιώς μαστίγωμα και υποχρεωτικά σεμινάρια Ubuntu, έχει καλώς. Θα πάρετε τα λιγότερα. Αλλιώς, θα πάρετε πόδι. Αποφύγετε να απαντήσετε πάσει θυσία.
Κάπου εδώ θα ολοκληρωθεί και η συνέντευξή σας. Θα σας κοιτάξει με το ίδιο βλέμμα-scanner που κοιτάει όλους τους υποψήφιους (και που στην ουσία δεν σκανάρει τίποτα, απλά έχει μάθει να κουνάει τα μάτια του πάνω - κάτω) και θα σας πει κάτι στις γραμμές του “να μην σας κρατάμε άλλο” (λες και κάθεστε εκεί παρά τη θέλησή σας). Αυτό ήταν.
Θα περάσετε τις επόμενες μέρες αναρωτώμενοι πώς μπόρεσε ο Ντουβαρυπαλληλαξιολογητής σας να καταλάβει πράγματα για εσάς και τη δουλειά σας εφόσον δεν σας έκανε ούτε μία σχετική ερώτηση με αυτήν.
Η απάντηση είναι: ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΣΕ. Ο Ντουβαρυπαλληλαξιολογητής απλά θα επιλέξει μεταξύ των πιθανών υποψηφίων με τα εξής κριτήρια:
1. Χρώμα πουκαμίσου που φορούσατε στο interview. Για κάποιο λόγο προτιμώνται χρώματα στο καφέ και το ροζ. Για τις γυναίκες ισχύει το ίδιο για το χρώμα ταγέρ. Τι; Χωρίς ταγέρ; Δεν έχετε ελπίδες.
2. (Για άντρες) Αν ο ίδιος δεν έχει πολλά μαλλια, να μην έχετε πολλά μαλλιά. Αν ο ίδιος έχει πολλά μαλλια, να μην έχετε πολλά μαλλια.
3. Αν χαμογελάσατε με κάποιο από τα άθλια αστειάκια που έκανε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης (α, ξεχάσαμε να το αναφέρουμε αυτό! Παράδειγμα; “Πώς βλέπετε τον εαυτό σας σε 5 χρόνια από σήμερα; Αν βέβαια μπορείτε να τον φανταστείτε, γιατί και εγώ νόμιζα οτι δεν θα πάρω κιλά 5 χρόνια πριν αλλά πήρα, χα χα χα).
4. Αν ζητήσατε λιγότερα λεφτά από το budget ή, όπως σας συμβουλεύσαμε, το αφήσατε ανοιχτό το θέμα.
5. Αν στην ερώτηση “πώς βλέπετε τον εαυτό σας μετά από 5 χρόνια” δεν απαντήσατε “HR Manager”.
ΚΑΙ ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ:
6. Αν καθ’όλη τη διάρκεια της συνέντευξης εμφανιστήκατε ενθουσιώδεις και τόσο εκστασιασμένοι με την πιθανότητα πρόσληψής σας όσο ένα γουρούνι κατά τη διάρκεια του οργασμού (σημείωση: στα γουρούνια κρατάει 30 λεπτά). Οι Ντουβαρυπαλληλαξιολογητές ΛΑΤΡΕΥΟΥΝ να νοιώθουν ότι αποτελούν το κέντρο του κόσμου (ίσως γιατί κανείς δεν τους παίρνει και τόσο στα σοβαρά). Δώστε τους αυτο που θέλουν!